Podstawowe informacje, co robić, a czego unikać przy zakupie i użytkowaniu kluczy dynamometrycznych

W dzisiejszych czasach gdzie coraz większą rolę odgrywają zakupy internetowe, a sklepy narzędziowe oferują wszystko, począwszy od zwykłego ołówka aż po skomplikowane narzędzia, coraz bardziej uwidacznia się problem wiedzy na temat oferowanych produktów – tym bardziej tak specyficznych jak klucze dynamometryczne.

Bazując na naszych obserwacjach i rozmowach z klientami, stwierdzamy że przy zakupie kluczy bardzo rzadko sprzedawca jest w stanie przekazać chociażby podstawowe informacje dotyczące ich użytkowania, konserwacji, czy tym bardziej kalibracji. Wynika to zazwyczaj z czystego braku wiedzy w tym zakresie lub niedbałości o interes klienta, co niestety bardzo często skutkuje ich uszkodzeniem lub nawet całkowitym zniszczeniem, dlatego poniżej przedstawiamy kilka „żelaznych” reguł dotyczących stosowania, konserwacji i kalibracji kluczy dynamometrycznych, począwszy od dnia zakupu aż do końca cyklu użytkowania każdego z nich

1. Pamiętaj o certyfikacie kalibracji

Każdy klucz dynamometryczny który zdecydujemy się zakupić powinien być dostarczony z certyfikatem kalibracji lub ewentualnie ze świadectwem zgodności z normą ISO6789. ( najnowsza wersja z 2017 roku ). Certyfikat lub świadectwo wystawiane jest przez producenta klucza, ale klient może poprosić także o dostarczenie z nowym kluczem świadectwa wzorcowania z laboratorium akredytowanego, w naszym kraju z akredytacją PCA. Dodatkowe wzorcowanie z PCA wiąże się oczywiście z dodatkowym kosztem, ale zapewnia kupującego że klucz spełnia wszystkie wymagania wynikające z normy.

Pamiętaj – nigdy nie kupuj klucza nie posiadającego certyfikatu lub świadectwa zgodności z normą!

 

2. Sprawdź zakres pomiarowy klucza przed zakupem
 

Obecnie norma ISO wymusza kalibrację kluczy mechanicznych w zakresie 20-100%, np. klucz do 100 Nm powinien rozpoczynać pomiar nie niżej niż od 20 Nm, klucz do 400 Nm powinien rozpoczynać pomiar nie niżej niż od 80 Nm, a do 1000 Nm nie niżej niż od 200 Nm itd., natomiast klucze elektroniczne powinny być skalibrowane w zakresie 10-100%, czyli np. 10-100 Nm, 40-400 Nm, 100-1000 Nm itd.

Pamiętaj – nigdy nie kupuj klucza jeśli jego zakres pomiarowy jest niezgodny z wytycznymi normy!! Producent nie przestrzegający normy nie jest warty Twojego zaufania!

3. Pamiętaj o luzowaniu mechanizmu klucza dynamometrycznego
 

Najczęstszą przyczyną uszkodzeń i usterek klucz dynamometrycznych mechanicznych, jest nie luzowanie mechanizmu kluczy po zakończeniu ich użytkowania. Pozostawienie klucza z nastawioną wartością momentu działa bardzo negatywnie na sprężynę mechanizmu, co najczęściej prowadzi do utraty dokładności, a długotrwałe występowanie problemu uniemożliwia skorygowanie występującego błędu pomiarowego podczas procesu kalibracji.

Pamiętaj – zawsze luzuj mechanizm nastawy momentu klucza po zakończeniu jego użytkowania!

4. Nie używaj klucza dynamometrycznego do luzowania połączeń
 

Klucze dynamometryczne w wersji mechanicznej są dedykowane do dokręcania połączeń a nie do ich luzowania! Nawet jeśli klucz działa także w lewą stronę, to przy luzowaniu połączenia należy ustawić na kluczu maksymalną wartość momentu i jeśli po jej uzyskaniu nadal nie jest możliwe zluzowanie, to należy zaprzestać zadawania większej siły momentu na klucz. Używanie kluczy dynamometrycznych do odkręcania/luzowania prowadzi do uszkodzeń mechanizmu – często nieopłacalnych do naprawy. Jest to jeden z najczęściej popełnianych błędów podczas użytkowania kluczy.

Pamiętaj – nie stosuj klucza dynamometrycznego do luzowania połączeń, nie jest do tego przeznaczony i jest bardzo prawdopodobne że spowodujesz poważne uszkodzenie klucza!

5. Regularna kalibracja kluczy dynamometrycznych

Wszystkie klucze dynamometryczne, zarówno w wersji mechanicznej jak i elektronicznej, powinny być regularnie kalibrowane. Zazwyczaj kalibracja wykonywana jest co 12 miesięcy, lub 5000 cykli – w przypadku kluczy elektronicznych gdzie można też ustawić przypomnienie o potrzebie kalibracji po określonej liczbie wykonanych cykli.

W przypadku kluczy elektronicznych, zawsze przy zakupie poproś sprzedawcę o program do komunikacji z kluczem i hasło serwisowe – są to niezbędne elementy które pozwolą wykonać regulację klucza jeśli wykazywał będzie błąd pomiaru i odchyłkę od tolerancji przewidzianej w normie.

Pamiętaj - regularna kalibracja wydłuża żywotność kluczy i daje Ci pewność że działają poprawnie, pozwala uniknąć reklamacji na wykonane połączenia, wyroby, prace itd.